Jerzy Buzek został poproszony o słowo wstępu do debaty zatytułowanej: „Powiaty i województwa -20 lat minęło” podczas ostatniego dnia dyskusji na XI EKG w Katowicach.Jako szef rządu, który wprowadził reformę samorządową 20 lat temu, były premier zawsze wysoko sobie cenił i wspierał środowisko samorządowe w Polsce.  

              Jerzy Buzek przypomniał założenia, które przyświecały wówczas rządowi.  Decentralizacja, czyli przeniesienie decyzyjności i kompetencji z poziomu władz centralnych na szczebel lokalny.  Panowało przekonanie, że to przedstawiciele lokalnych społeczności, a nie urzędnicy w Warszawie, wiedzą najlepiej w jaki sposób rozwiązywać swoje problemy i zarządzać swymi miastami i wsiami. Było to przejście od państwa decydującego za społeczeństwo, do państwa służącego społeczeństwu obywatelskiemu. Ówczesne upodmiotowienie samorządu pozwoliło później na skuteczne wykorzystanie grantów unijnych przez polskie gminy, województwa i powiaty. Prof. Buzek wyraził również smutek, że nie wszystkie założenia reformy udało się zrealizować na skutek veta prezydenckiego.

                 Były premier podkreślał kluczową rolę samorządów w systemie demokratycznym. – Obrona samorządów- zauważył – jest najważniejszą obroną demokracji.  Akcentował również potrzebę wzmocnienia obywatelskiego zaangażowania i budowania więzi na poziomie lokalnych społeczności.

 - Egoizm jednostki jest największym zagrożeniem dla wspólnoty lokalnej- podkreślał były premier. Były premier nawiązał do myśli  Alexisa de Tocqueville, wielkiego teoretyka demokracji, który wskaywał w swych publikacjach, że egoizm otwiera furtkę rządom centralistycznym i autokratycznym, gdzie władza dąży do polaryzacji, dzielenia i izolacji ludzi, aby nie interesowali się sobą wzajemnie, ani lokalną społecznością i aby nie przeszkadzali władzy.  

              Późniejsza dyskusja skupiła się wokół aktualnych problemów samorządów, czyli tendencji do decentralizacji problemów i centralizacji zasobów. Duża część debaty skupiła się na temacie  zasadności istnienia powiatów.

              Drugiego dnia dyskusji panelowych na Europejskim Kongresie Gospodarczym dyskutowano m in. o Śląsku. Przewodniczący Jerzy Buzek moderował debatę zatytułowaną: „Regiony Górnicze UE. Transformacja gospodarcza, energetyczna i społeczna – szanse i wyzwania”. Temat był już podejmowany w poprzednich edycjach EKG. Wiosną 2015 r. na Kongres przyjechał Komisarz ds. Energii i Klimatu, Miguel Arias Cañete na zaproszenie Przewodniczącego. Wtedy rozpoczęły się prace nad wsparciem regionów górniczych. W 2017 r. ogłoszono na EKG powołanie w UE Platformy Wsparcia Regionów Górniczych, która była pierwszym krokiem ku tworzeniu mechanizmu finansowania projektów wspierających regiony borykające się ze społecznymi skutkami restrukturyzacji górnictwa.

             - Teraz nadszedł czas na wynegocjowanie stałej puli pieniędzy w budżecie UE dedykowanej sprawiedliwej transformacji regionów górniczych- podsumował Jerzy Buzek. - Jest to mój cel na kolejne lata: walka o zapewnienie stałych środków w budżecie UE, które zapewnią finansowanie projektów dedykowanych złagodzeniu społecznych skutków transformacji regonów górniczych. Mieszkańcom naszego regionu, trzeba dać wyraźny sygnał, że myślimy o nich - podkreślał były premier. Rewitalizacja miast pokopalnianych, tworzenie nowych miejsc pracy, czy walka ze smogiem mogą być finansowane z tych środków w przyszłości.   

            Wicekomisarz UE ds. Unii Energetycznej, Maros Sefcovic, podkreślał w swym przekazie video, że w obliczu polityki klimatycznej i ‘niskoemisyjnej rewolucji’ realizowanej przez Komisję Europejską należy zadbać o to, aby „transformacja była sprawiedliwa, akceptowalna społecznie i włączająca”.

            Zapewniał, że już zagwarantowano wstępną pulę pieniędzy na uruchomienie pilotażowych projektów w regionach górniczych, z których 6 pochodzi ze Śląska.  Ale podkreślał, że jest szansa na negocjacje kolejnych. - Polska ma szanse stać się ich największym beneficjentem- mówił Sefocovic. To szansa dla Polski i Śląska - według Sefcovica-  ma być zachętą do pójścia na wybory do Parlamentu Europejskiego 26 maja.  Zdaniem przedstawiciela Komisji, trzeba wybrać skutecznych negocjatorów, którzy zagwarantują te środki.

              Pozostali uczestnicy debaty zwracali uwagę, że trzeba jasno określić swe potrzeby i dobrze przygotować projekty, które powinny angażować jak najszerszy krąg interesariuszy: przedstawicieli ministerstw, samorządów, nauki, funduszy inwestycyjnych i organizacji pozarządowych.     

           Już dziś rozpoczyna się XI Europejski Kongres Gospodarczy 2019 (http://www.eecpoland.eu/pl/). W dniu jutrzejszym rusza towarzyszące wydarzenie: European Start- Up Days (http://www.estartupdays.eu/pl/). Jak podają organizatorzy, w Międzynarodowym Centrum Konferencyjnym w Katowicach spotka się rekordowa liczba osób - ponad 12 tys., a na European Start-Up Days - 3 tys.  

            Jako jeden z inicjatorów powstania tego wydarzenia w Katowicach, Jerzy Buzek, już po raz kolejny będzie miał zaszczyt prowadzić debatę inauguracyjną. W tym roku jest ona zatytułowana: „Nowa Unia - młoda Unia: europejskie wyzwania społeczne a zdrowa gospodarka”. W tegorocznej edycji podkreślana jest silna potrzeba wsłuchania się w głos młodych ludzi, dlatego też ich przedstawiciele po raz pierwszy zostali zaproszeni do debaty inauguracyjnej.  

                W kolejnych blokach tematycznych trwających od 13 maja do 15 maja przedstawiciele biznesu, polityki i samorządów będą toczyć dyskusje na temat polityki energetycznej Polski, roli młodych ludzi w przekształcaniu Europy i przyszłości Unii Europejskiej, zależności między ekspansywnymi technologiami a rozwojem gospodarczym i społecznym, międzynarodowej współpracy gospodarczej, zagadnień zw. z zrównoważonym rozwojem, cyfryzacji, robotyzacji, automatyzacji i ich wpływie na rozwój przemysłu, sukcesji i firm rodzinnych, miast, metropolii, regionów, digitalizacji, cyberzagrożeń i sztucznej  inteligencji, e-sportu oraz roli kobiet w biznesie. 

                Zapraszamy serdecznie do śledzenia relacji na żywo na stronie organizatora: http://www.eecpoland.eu/pl/